Pasquino é a máis famosa de todas as "estatuas parlantes" de Roma, situada nun ángulo do Palacio Braschi, a poucos metros da Piazza Navona, ocupa esta posición desde 1501. A estatua é en realidade o que queda dunha das esculturas do século III a.C que decoraban o Estadio de Domiziano (onde hoxe está a Piazza Navona, cuxa forma é a do outrora estadio romano. Ten o rostro dañado e non conserva os brazos nin as pernas. Descoñécese a quen representa, pero posiblemente a un heroe da antiga Grecia: Hércules, un soldado de Alexandre Magno esvaecido no Cidno, a Aiax que transporta o cadáver de Aquiles ou a Menelao co corpo de Patroclo.
En canto á orixe do seu nome, parece que existe máis unanimidade. Para algúns Paquino era un personaxe do barrio, coñecido coñecido polos seus versos satíricos, quizais un barbeiro, un carpinteiro ou un sastre. A teoría máis popular é a de que Pasquino era un sastre. Morto a sastre, mentres se reparaba o empedrado preto do seu taller, atopouse a estatua mutilada que foi levantada e colocada ante a sastrería de Pasquino. Aínda que unha versión recente di que o nome provén dun docente de gramática latina dunha escola cercana, e que serían os seus alumnos que vendo unha semellanza física, daríanlle nome á estatua. Tampouco se pode desbotar a idea que o nome sexa tomado dun protagonista dunha novella de Bocaccio (Decamerone, IV).
Co correr dos tempos, a estatua converteuse en soporte de sátiras escritas en dialeto romano. Nacían, así, as pasquinadas que puñan no seu punto de mira ao pontífice, á curia romana, aos costumes, sucesos e personaxes da cidade eterna. Por exemplo, o papa Alexandre VI e a familia Borxia, en xeral: Alexandre vende as chaves, os altares. Cristo: con bon dereito pode vender o que compara antes. De vicio en vicio, da chama ao incendio, Roma perece baixo dominio español. Sexto Tarquinio, Sexto Nerón, Sexto tamén este: sempre baixo os Sextos, Roma foi arruinada.
En canto á orixe do seu nome, parece que existe máis unanimidade. Para algúns Paquino era un personaxe do barrio, coñecido coñecido polos seus versos satíricos, quizais un barbeiro, un carpinteiro ou un sastre. A teoría máis popular é a de que Pasquino era un sastre. Morto a sastre, mentres se reparaba o empedrado preto do seu taller, atopouse a estatua mutilada que foi levantada e colocada ante a sastrería de Pasquino. Aínda que unha versión recente di que o nome provén dun docente de gramática latina dunha escola cercana, e que serían os seus alumnos que vendo unha semellanza física, daríanlle nome á estatua. Tampouco se pode desbotar a idea que o nome sexa tomado dun protagonista dunha novella de Bocaccio (Decamerone, IV).
Co correr dos tempos, a estatua converteuse en soporte de sátiras escritas en dialeto romano. Nacían, así, as pasquinadas que puñan no seu punto de mira ao pontífice, á curia romana, aos costumes, sucesos e personaxes da cidade eterna. Por exemplo, o papa Alexandre VI e a familia Borxia, en xeral: Alexandre vende as chaves, os altares. Cristo: con bon dereito pode vender o que compara antes. De vicio en vicio, da chama ao incendio, Roma perece baixo dominio español. Sexto Tarquinio, Sexto Nerón, Sexto tamén este: sempre baixo os Sextos, Roma foi arruinada.
Outra das máis célebres á a dirixida ao papa Urbano VIII, da familia dos Barberini, que ordea empregar revestimentos de bronce orixinais do Panteón para ser fundidos e posteriormente utilizados na realización do Baldaquino da basílica de San Pedro (1633): "Aquelo que non fixeron os bárbaros, fixérono os Barberini", sentenciou Pasquino.
No século XVIII as autoridades decidiron actuar contra as "pasquinadas", e decretaron que os autores das mesmas que foran descobertos sufrirían a "pena da vida, confiscación de bens e perpetua infamia". Durante algúns dos conclaves que elixiron Papas a estatua chegou a estar vixiada por uns centinelas de forma permanente. As veces, a propia estatua burlábase das medidas como cando respondeu a un riguroso edito do papa Sixto V contra as pasquinadas aparecendo cun letreiro que dicía: "Revento por non poder falar".
Houbo célebres pasquinadas como aquela que criticaba a Roma enmascarada de cartón-pedra que recibía a Hitler: Roma de travertino, vestida de cartón, saúda ao seu encalador, o seu próximo patrón.
Nas súas denuncias, Pasquino non estivo só, había outras estatuas parlantes na cidade. Madama Lucrecia, unha gran estatua feminina, quizais unha representación da deusa Isis, colocada diante da porta da Igrexa de San Marco. O seu nome débese a que foi propiedade de Lucrecia d'Alagno. Outra estatua parlante é Il Facchino (mozo de corda) na vía Lata.
Nas súas denuncias, Pasquino non estivo só, había outras estatuas parlantes na cidade. Madama Lucrecia, unha gran estatua feminina, quizais unha representación da deusa Isis, colocada diante da porta da Igrexa de San Marco. O seu nome débese a que foi propiedade de Lucrecia d'Alagno. Outra estatua parlante é Il Facchino (mozo de corda) na vía Lata.
Babuino, figura que representa a un sileno, pero que debido á súa fealdade o pobo romano bautizouno como il babuino, situado na praza do mesmo nome.
Ou Marforio, no Capitolio, que foi o principal compañeiro de conversación de Pasquino, unha estatua semixacente que personifica a un río, ou quizais a Xúpiter. Durante o pontificado de Sixto V e contra os novos impostos, charlaban Marforio e Pasquino:
Marforio: Que pos a secar a estas horas, Pasquino?
Pasquino: Non ves? A miña camisa.
Marforio: Agarda a mañá pola mañá.
Pasquino: Non, porque quizais me tocaría pagar o raio de sol.
Ningún comentario:
Publicar un comentario